Gschätzte Herr Gmeindspräsident, liebe Franz, verehrti Nüüchircherinne und Nüüchircher

Liebi Gäscht vo dä Nüüchircher Bundesfiir 

Heimat gits nid inere Sonderaktion bim Migros oder im Coop zchaufe. Heimat isch eifach doo. Heimat isch aber au doo und au döt. Sög mir, wa für dich Heimat isch und ich säge dir, wer du bisch. Villicht…. 

Amene Sunntigmorge bi langanhaltendem Chilegloggelüüte hani die erschte Wort vo minere Nüüchircher Aschprooch im Berner Oberland uf dä Terrasse vo üsem Hus gschriibe mit direktem Bliick uf Eiger, Mönch und Jungfrau. Es isch Morge am nüüni gsii, Chileglogge, Chile und do hani unweigerlich und wen en Blitz ä Verbindig zu Nüüchilch gha. Neunkirch – neue Kirche oder neun Kirchen? Sigs wes well, i jedem Fall hani grad ä chlii en Aafall vo Heimatgfühel erlebt. Und da passt jo guet zur Bundesfiir! 

Wa isch dänn Heimat genau? Isch da ä Läbeshaltig, nur ä momentans Gfüehl oder isch es bi dä einte gar Programm? 

• Isch Heimat, wenn me im Uusland plötzlich ä Schwiizer Fahne entdeckt oder ä Schwiizer Nummereschild?
• Oder wänn me durch dä Schwiizer Zoll fahrt oder dur dä Zoll uf em Flughafe schritted?
• Oder wänn me uf dä A4 bi Uhwiese um dä Egge büügt und plötzlich Schaffhuuse und Neuhuse vor sich gsiet?
• Oder wänn me durch d’Engi fahrt und sich es Chläggi uftuet?
• Oder wänne me uf dä Schtädtliturm vo Nüüchilch zuefahrt?
• Oder gar wenn me i di eige Garageiifahrt iibüügt? 

Für jede vo üs isch Heimat verschiede und da isch au guet so. 

I jedem Fall isch Heimet döt, wos eim wohl isch und wo me diiheim isch. Wesentlich isch, da me guet mit em Nochber uuschunnt, dass me immene gfreute Quartier wohnt und immer wieder gärn heim chunnt. Heim uf Nüüchirch. 

In Nüüchirch got öppis. D’Gmeind wachst und au dä Startschuss zu dä grosse Bauarbeete „Ufhebig Niveauübergaäng“ mit ganz neue Schtrosseführige isch erfolgt. Au Schaffhuuse isch im Uufbruuch. Mir händ uf breiter Front üseri Kampagne „Schaffhausen – ein kleines Paradies“ lanciert. Mit ganz verschiedene Massnahme wetted mir Schaffhuuse i dä Reschtschwiiz bekannter mache und uf die wunderbare Vorzüüg vo üsere Region mit hocher Wohn- und Läbesqualität hiiwiise. 

Mir fallt immer wieder öppis uf: Wänn ich Gäscht ha in Schaffhuuse, brueflich oder privat, dänn sind die noch ihrem Bsuech total begeischtered vo üsere Region. Sie finded dänn, dass mir tatsächlich im Paradies wohned. Sie sind überrascht, erschtuunt, verblüüft….und da well si Schafhuuse vorher schlicht und eifach nid kännt händ.

Schaffhuuse hät kei schlechts Image i dä übrige Schwiiz, Schaffhuuse hät gar kei Image….und a däm mömmer schaffe. 

Noch wie vor händ mir in Schaffhuuse ä demografischs Problem. Do chömed mir nid rächt vom Fläck. Mir sind überaltered…oder wes hüt moderner heisst….underchindered.

Alter isch übrigens für mich i keiner Art und Wiis negativ bsetzt. Alter isch nämlich relativ, me isch bekanntlich immer so alt, we me sich sälber füehlt. Mir händ hüt au viil fitti Seniore, aktiv und durchaus au no voll im Iisatz für d’Gmeinschaft i Behörde, i Verein und i einige Schuelhüüser sogar i dä Schuel als Lernassistente im Projekt „Senioren in der Schule“. 

Alter und Gesundheit sind sowieso d’Megatheme vo dä Zuekunft.

Nüt beleit da iidrücklicher als die unglaublich Tatsach, dass China im Johr 2020 (also nu i 10 Joohr) gliich viel über 65 Jährige ha würt we hüüt uf dä ganze Wält läbed! Da momme sich mol plastisch vorschtelle. D‘ Zuekunft wird prägt sii vom Thema Gsundheit, vo dä Zelleinflussnahme, ums Altere z‘ verlangsame. 

Well in Schaffhuuse viil meh Iiwohner es AHV Alter erreiched, als unne usse neui Schaffhuuser Chind gebore wärded, will d’Regierig aktiv Familie us em Grossruum Zürich zum Woohne aazieh mit dä Vorzüüg vo dä intakte Natuur, dä verbesserte Aabindig uf Schtrosse und Schiene an Wirtschaftsruum Zürich und bezahlbare Immobiliepriise. Rund um Zürich zahlt me für ä Einfamiliehuus wiit über e Million! Neue Kinder braucht das Land! 

Wachstum isch aber nid überall wohlgelitte. Immer wieder erläb ich im Dialog mit Mänsche, dass ä wachsends Schaffhuuse au Ängscht uslösed. Wämmer da überhaupt, dass Schaffhuuse immer me wachst? Si känned sicher au di bekannte Inserat vom Trybolgründer Hans Minder, wo sich praktisch jede Tag mit sine viilbeachtete aber au chli penetrante Inserat gege Wachstum, gege Iiwanderig und gege d’Zerstörig vo dä Natur wehrt. Er plädiert für di vielzitierti Nochhaltigkeit, aber au d’Regierig nimmt für sich in Aaschpruuch möglichscht nochhaltig z’entwickle. Und do simmer au schon bim Dilemma!

Jede weiss es am beschte und nimmt für sich sini persönlich „Woohret“ in Anschpruuch. Jede isch Schpezialischt, was Beschti isch für di gedeihlich Entwicklig vo üsem schöne Kanton. Da känn ich übrigens au als Erziehigsdirektor: Jede isch mol i d’Schuel gange und do demit en Bildigsspezialischt. Grundsätzlich find ich da guet, dänn Dialog isch wichtig für d’Entwicklig vo dä Schaffhuuser Schuele und drum han ich au es Motto „Bildung im Dialog“ für Schaffhuuse gsetzt. 

Neue Wohnruum bruuchts aber nid nu für neui Schaffhuuserinne und Schaffhuuser. Üsern Flächebedarf zum Wohne isch i dä letschte Johrzehnte nochwiislich gschtiige. 

Zwüsched 1970 – 2000 sind in Schaffhuuse d‘Anzahl Einzelhuushalt um 7000 angestiegen (da entspricht enere Schteigerig vo +160 %)!

Üseri Eltere händ mit 27 m² Wohnflächi gläbt, mir bereits mit 44 m² pro Chopf!

Da bedüüted für d‘Schaffhuuser Bevölkerung plus 1 Million m² Wohnflächi i 30 Johr!

Da entspricht eme Quadrat mit 1000 m Siitelänge > Füürthaler Brugg, A4 Seilbrugg und Rhiiuferstrasse – Güeterbahnhof!

Oder als anderi Vorschtellig: Da sind 10‘000 3 Zimmer Wohnige à 100 m², binere Schichtig à 4 Wohnungen entspricht da eme 6.8 km hohe Wolkechratzer! 

Uf Grund vo däm gschteigerete Aaschpruuch a Wohnflächi sind mir au unweigerlich mit Ruumplanigsfrooge konfrontiert. Alle wehred sich im Prinzip gege di wiiter Zersiidelig vo dä Landschaft. Es Zauberwort heisst „Verdichtig noch inne“. Also me Uusnutzig vo dä scho bebaute Fläche, konsequenti Nutzig vo Räschtflächene, Umnutzig vo Gewerbhüüser zu loftartige Wohnsituatione usw. Me Verdichtig heisst aber au meh Nöchi vo dä Mänsche und do demit viellicht au meh Schtress und Konfliktpotential. 

Wo schtönd Sie? Wa isch ihri ganz persönlich Meinig?

Für mich isch sehr wichtig, dass mir vo dä Schaffhuuser Regierig d’Zuekunft vo Schaffhuuse im enge Dialog mit dä Bevölkerig chönd gschtalte. Mached si mit, bringed Sie Ihri gschätzt Meinig ii. Demokratie läbt vo Mitgschtalte, d’Fuuscht im Sack nützt niemertem. Ich freue mich über Ihres Engagement us Nüüchirch. 

Irgendwänn isch dänn au die Bundesfiir wieder vorbii.

• D‘Nüüchircher Hünd chrüched wieder us ihrne Löcher, wohi si sich vor dä Knallerei gflüchted händ
• dä eint oder ander kuriert dä Bundesfiir - Kater uus, und got halt morn trotz Mäntigmorge chlii schpööter go schaffe.
• d’Lüüt ruumed die erchaltete Partyräschte i dä Gärte zäme und hänked d’Girlande und Lampiön ab,
• und d’Gschäfter setzed es Füürwärk uf Halbpris

und da isch guet so. Es würt jo bald wiider so wiit sii und mir chönd üs bereits uf dä nöchschti 1. Auguscht freue. Da isch nämlich au Heimat! 

Ich wünsche eu allne im wunderschöne Chläägi Muet und Zueversicht für euri Zuekunft, Stolz und positivi Chräft und wiiter ä wackers Zämmehebe. 

Si läbed inere wunderschöne Gmeind mit ere engagierte Behörde und Mänsche, wo sich noch beschtem Wüsse und Gwüsse i Behörde, i dä Schuel, i dä Verein für ä gueti Schtädtligmeinschaft iisetzed. Hüt am Morge bini in Begginge im Randetal Gaschtredner gsii, jetzt bi eu und am Obig no in Buechberg.

Es isch hüt Bundesfiir in Nüüchirch und do im Chläggischtädtli läbed schtolzi, sympathischi und egagierti Lüüt. 

Und da isch guet so!